xxxx xxxx

Snowdonia
Auteur: Tony Boydell
Uitgever: Asmodee/Lookout Games
Jaar: 2012

recensie door
x

We gaan terug in de tijd om de spoorbaan te bouwen die de top van Snowdon, de hoogste berg van Wales, bereikbaar moest maken voor het grote publiek. Het origineel werd aangelegd eind negentiende eeuw, en doel van het spel is om dat nog eens dunnetjes over te doen. De spelers doen dit met hun eigen bedrijfje, dat bestaat uit maximaal vier arbeiders.
x

Geheel volgens de aloude traditie wordt het speelbord midden op tafel geplaatst. Dit bord dient echter tijdens het spel vooral als administratie voor de spoorlijn die langs de rand van het bord wordt gebouwd. Het te bouwen spoor wordt opgebouwd met behulp van kaarten: stationskaarten en puin- annex spoorkaarten. De stationskaarten geven aan hoeveel spoorkaarten voor het station geplaatst moeten worden en bieden verder ruimte om aan het station te bouwen. Voordat de spoorkaarten ook echt als spoor gebouwd kunnen worden bestaat het terrein nog uit puin, dat eerst geruimd zal moeten worden voordat er spoor gelegd kan worden. Op iedere puinkaart staat aangegeven hoeveel puin in de vorm van bruine blokjes er op geplaatst moeten worden. Ook op iedere stationskaart komt een aantal puinblokjes te liggen.
x
x
Iedere speler krijgt vier arbeiders en een aantal blokjes in de eigen spelerskleur. Eén van de arbeiders dient als opzichter en wordt op Llanberis station op het bord geplaatst. Deze opzichter kan tijdens het spel de berg opgestuurd worden, van station tot station, en kan op deze manier tot grote puntenhoogte stijgen. Een andere arbeider verdwijnt gelijk naar de pub, waar deze later alleen tegen betaling bereid is uit te komen.
x

Ook zijn er nog zes locomotieven beschikbaar, die later in het spel door de spelers gekocht kunnen worden. Van de stapel bonuskaarten worden er drie kaarten genomen, waarvan de achterkant het weer voor de eerste ronden bepaalt. Daarna worden de kaarten open op het bord gelegd. Het weer wordt weergegeven door houten schijfjes, en deze zullen tijdens het spel het temp bepalen waarmee de spelers kunnen puinruimen en bouwen aan stations en spoorbaan.
x

‘Snowdonia’ wordt gespeeld in een aantal ronden, net zolang de spoorbaan tot de top -station Yr Wyddfa- gebouwd is. Iedere ronde bestaat uit een aantal fases, waarbij natuurlijk het inzetten van de twee en soms drie arbeiders, en het afhandelen hiervan de belangrijkste zijn. Verder moet aan het eind van iedere ronde het weer aangepast worden en de voorraad grondstoffen worden aangevuld.
x
x
Bij het inzetten van een arbeider is er de keus uit zeven acties, waarbij voor vrijwel alle acties geldt dat het aantal plaatsen beperkt is en bovendien afhankelijk van het aantal spelers. De acties zijn in logische volgorde op het bord aangegeven, om zo het bouwen aan het spoor visueel en speltechnisch te ondersteunen. Als alle arbeiders één voor één in spelersvolgorde zijn ingezet worden de acties in deze volgorde afgehandeld. Voor het bouwen zijn grondstoffen nodig, die bij de voorraadplaats A verkrijgbaar zijn. Er zijn drie soorten grondstoffen: ijzer, steen en steenkool, waarvan er iedere ronde een aantal blind getrokken worden. Voor iedere arbeider mag de speler drie grondstoffen pakken, waarvan slechts één steenkool. Bij de graafactie B kan er puin geruimd worden, startend uiteraard bij Llanberis, en zo steeds verder de berg op. Het aantal blokjes dat een speler van een puinkaart of stationskaart kan ruimen wordt bepaald door het weer. In de werkplaats C kan er van drie ijzer staal gemaakt worden dat voor spoorstaven wordt gebruikt, en van twee puinblokjes steen.
x
Bij de actie spoor leggen kan er nu eindelijk spoor gebouwd worden; voor het inleveren van een spoorstaaf mag een -leeggeruimde- puinkaart omgedraaid worden, zodat deze nu spoor laat zien. De speler plaatst nu ook een blokje in de eigen spelerskleur op de kaart; de bijbehorende punten worden pas aan het eind geteld. Als er een station bereikbaar is geworden doordat alle puin is weggeruimd, dan kan er met de bouwactie met steen en spoorstaven aan gebouwd worden. Op de stationskaarten staat wat er ingeleverd kan worden voor punten. Ook hier worden spelersblokjes ter scoring geplaatst.
x
Met de bouwactie kan ook, als het spel wat verder gevorderd is, een locomotief aangeschaft worden. Is een locomotief eenmaal aangeschaft, dan kan de speler ook bij het begin van een ronde besluiten de derde arbeider uit de pub te halen, tegen betaling van een steenkool. Locomotieven kunnen verder leuke voordeeltjes bieden bij acties, of zijn gewoon harde punten waard aan het eind van het spel.
x
Bij het bouwkantoor kunnen bonuskaarten verkregen worden. Hiervan liggen er altijd drie open op het bord, en er mag er slechts één gepakt worden. Alle kaarten zijn uniek en hebben tijdens het spel een eenmalig voordeel, zoals meer bouwen of omruilen, en leveren aan het eind van het spel bonuspunten als aan de eindvoorwaarde is voldaan, zoals een x-aantal spoor gebouwd of een y-aantal puinblokjes geruimd.
Tenslotte is er nog de opzichter-actie waarbij deze een station verder de berg opgestuurd wordt. Bereikt deze het eindstation, dan is dat een forse 21 punten waard. Dit is de enige actie die onbeperkt beschikbaar is.
x

Zijn alle acties afgehandeld, dan wordt het weer aangepast door nieuwe bonuskaarten te draaien. Het weer wordt steeds voor drie ronden voorspeld en het kan zon, regen of mist geven. Zon heeft een positief effect op de productiviteit, regen een negatief, terwijl er bij mist de volgende ronde helemaal niet gebouwd kan worden aan spoor of stations. Aan het eind van een ronde wordt de voorraad grondstoffen aangevuld voor de volgende ronde, door blind een aantal blokjes uit de zak te trekken. Hierbij kunnen ook zogenaamde gebeurtenisblokjes uit de zak komen, witte blokjes die op een speciaal spoor worden gelegd. Deze gebeurtenissen dienen meteen afgehandeld te worden, en veroorzaken meestal een versnelling in de spoorbouw. Ook de mogelijkheid tot aankoop van een locomotief wordt door een gebeurtenis geactiveerd.
x
x
Aan het eind van spel worden de punten opgeteld in de vijf categorieën waarin gescoord kan worden: stations, spoor, locomotief, bonuskaartjes en het eindstation van de opzichter. De speler die het hoogste scoort mag zich tot winnaar uitroepen.
x
x
x
x

‘Snowdonia’ is een echt ‘werkverschaffingsspel’, de spelers moeten hun arbeiders zo goed mogelijk op de beperkt beschikbare plaatsen inzetten. Nu zijn er meer dan voldoende van dit soort spellen verkrijgbaar, dus de vraag is gerechtvaardigd of dit spel wel wat toevoegt. Het antwoord is een duidelijk ja, met daarbij de aantekening dat ‘Snowdonia’ toch zeker niet voor iedereen bestemd is.
x

Het basisprincipe van grondstoffen verzamelen en deze omzetten naar punten is nogal standaard. Zou het hier bij blijven dan zou ‘Snowdonia’ wegzakken in een grauwe middelmaat. Maar vooral de gebeurtenissen, de locomotieven en de grilligheid van het weer geven het spel een geheel eigen dynamiek. Er hoeven geen arbeiders gevoed te worden en de grondstof-naar-punten-omzetting is redelijk lineair, zodat pijnlijke volgorde fouten niet gemaakt hoeven te worden, en er dus lekker vanuit de buik gespeeld kan worden.
x

Geen spel voor de strakke planners dus, maar eentje die lekker snel in een uurtje wegspeelt, en ook door de thematische ondersteuning redelijk eenvoudig uit te leggen is. Die thematische ondersteuning wordt wat minder als er uitgelegd moet worden waarom de spoorbaan zichzelf door de gebeurtenissen gaat afbouwen of waarom er een locomotief voor nodig is om een arbeider uit de kroeg te halen. Maar goed, daar weet de inventieve uitlegger wel een draai aan te geven. Verder valt nog op te merken dat ‘Snowdonia’ in alle bezettingen goed speelbaar is, zonder dat er lange wachttijden ontstaan. En er blijft altijd wel een leuke, positieve actie over om uit te voeren.
x
Voor de spelers die al een ruime sortering aan dit type spel in de kast hebben staan, zal ‘Snowdonia’ wellicht net iets te weinig toevoegen. Voor diegenen die op zoek zijn naar een ‘werkverschaffer’ en bijvoorbeeld een ‘Caylus’ of ‘Agricola’ net iets te veel werk en te weinig spel vinden, is ‘Snowdonia’ zeker aan te raden. Het aardige is dat ‘Snowdonia’ het harde werk aan een spoorbaan tot een leuk spel heeft weten om te zetten. En in welk ander spel kunnen we nou bij verlies het slechte weer van Wales hier de schuld van geven?
© 2013 Edwin van de Sluis

Snowdonia, Tony Boydell, Asmodee / Lookout Games, 2012 - 1 tot 5 spelers vanaf 10 jaar, 30-90 minuten
Een origineel mechanisme, dat het spel zelf flink kan meebouwen
x
x
x