xxxx xxxx

Seasons
Auteur: Régis Bonnessée
Uitgever: Libellud / Asmodee
Jaar: 2012


recensie door

x
Wie of wat we zijn doet niet zo erg ter zake in Seasons, maar voor de volledigheid: wij zijn magiërs die deelnemen aan een toernooi dat maar liefst 12 seizoenen in beslag neemt. We gebruiken hiervoor magische voorwerpen, en pogen zo veel mogelijk bondgenoten te verwerven. En wat voor bondgenoten: ook in deze wereld heeft de lokale vertegenwoordiger van Onze Lieve Heer behoorlijk vreemde kostgangers. Maar lieflijk of boosaardig, we zijn niet kieskeurig: als ze maar aan onze zijde staan! Alles wat we ondernemen kost energie, wat dan wel weer een erg realistisch element is in dit fantasyspel, en als alles goed gaat worden we beloond met kristallen. De winnaar van dit intensieve, drie jaar durende toernooi mag zich tooien met de titel 'Aartsmagiër'. En dan maar hopen dat er niet meteen volgend jaar al een herverkiezing is!
x

In het midden van de tafel ligt het seizoenenbord, waar een marker de 12 maanden van het jaar afwandelt. Ook hebben we een spelersbordje waar we onze energiefiches kunnen neerleggen en waarop we kunnen bijhouden hoeveel kaarten we mogen uitspelen. Maar dit is allemaal bijzaak: het gaat om de 50 verschillende kaarten. Dit zijn voorwerpen paars- of personen -oranje- die ons kunnen helpen ons doel te bereiken, id est, zo veel mogelijk kristallen te verzamelen. Aan het begin van het spel krijgt iedere speler negen kaarten, die hij zelf mag verdelen in drie setjes van drie: voor ieder jaar een setje. Dat is natuurlijk niet erg veel: gelukkig is er tijdens het spel voldoende gelegenheid om aan meer kaarten te komen! Handkaarten die uitgespeeld worden gaan (meestal) niet op de afleg, maar blijven voor de speler liggen. Soms staat er een actie op vermeld die elke beurt geldt, of die een speler kan activeren zo vaak als hij wil, maar soms doet een kaart na het eenmalige voordeel bij het uitspelen verder niks meer. Meestal brengen de kaarten nog wel kristallen d.i. punten op aan het eind van het spel. Maar tot die tijd telt iedere uitgespeelde kaart mee voor de kaartenlimiet: aan het begin van het spel mag een speler helemaal geen kaarten uitspelen, en we moeten zelf tijdens het spel onze magische kennis vergroten om de kaartenlimiet uit te breiden tot maximaal 15.

x

Iedere ronde gooit de startspeler met dobbelstenen van de juiste kleur; ieder seizoen heeft een eigen kleur. Er wordt één dobbelsteen meer gebruikt dan het aantal spelers. Beginnend bij de startspeler kiest iedereen een dobbelsteen uit, waarvan hij de afgebeelde acties wil uitvoeren. De overgebleven dobbelsteen geeft aan met hoeveel stapjes (maanden) de seizoensmarker verder loopt: 1 tot 3. Als iedereen gekozen heeft voeren de spelers beurtelings hun acties uit. Er kunnen vijf soorten symbolen op de dobbelsteen staan, meestal zelfs meerdere. Meest voorkomend zijn de energie-symbolen. Energie is in feite het 'geld' waarmee de meeste kaarten betaald moeten worden. Er zijn vier soorten energie: lucht, vuur, water, aarde, en in ieder seizoen komen weer andere van deze soorten voor op de dobbelstenen. Daarnaast kan er een ster op de dobbelsteen staan. Dan mag de speler zijn marker op zijn magische kennislijst vooruit schuiven, en mag hij voortaan een kaart meer uitgespeeld voor zich hebben liggen. Een getal op de dobbelsteen betekent gewoon 'kristallen', en bij een kaartsymbool mag je een nieuwe kaart van de stapel pakken.
Tot slot kan er een grote cirkel op de dobbelsteen staan: dat houdt in dat een speler zijn energie mag omzetten in kristallen tegen de geldende koers. Die koers wisselt per seizoen en staat afgebeeld op het seizoenenbord.
Na drie jaar eindigt het spel. De spelers krijgen dan nog zoveel kristallen voor uitgespeelde kaarten als afgebeeld op de kaart, en eventueel bonuskrsitallen bij bepaalde condities als dit op de kaart staat aangegeven. Wie dan de meeste kristallen heeft, heeft gewonnen en wordt Aartsmagiër.
x
x
x
x
Seasons wordt geheel gedragen door de verschillende kaarten. Zonder hiervan wat voorbeelden te geven is het lastig om een beeld te vormen van het spel. Sommige kaarten hebben een eenmalig effect: pak vier energie, 20 kristallen, drie kaarten, neem een uitgespeelde kaart terug op de hand, gooi drie reeds uitgespeelde kaarten weg en krijg daarvoor kristallen terug, et cetera. Die kaarten drukken vaak wel op de kaartenlimiet, terwijl ze verder nutteloos zijn: het is dus raadzaam hiervan vooral in het begin niet te veel uit te spelen! De fijnste kaarten zijn diegene die de bezitter het hele spel lang een voordeel bieden.
x
Bijvoorbeeld de Geldbuidel van Io, waarbij de bezitter iedere keer als hij energie omruilt in kristallen een gunstiger wisselkoers mag hanteren. Of Yjangs Vergeten Vaas en de Lentestaf: iedere keer als je een kaart uitspeelt krijg je een energie naar keuze, respectievelijk drie kristallen cadeau. Andere prettige opties zijn permanent één energie korting bij het uitspelen van een kaart, kristallen of energie cadeau als je aan het eind van de ronde erg veel of juist erg weinig energie bezit, ga zo maar door. Je tegenstanders dwarszitten behoort ook tot de mogelijkheden: van Figrim de Hebzuchtige moeten alle medespelers je bij iedere seizoenswissel (dus tot 12 maal in het hele spel!) een kristal geven. Ook zijn er kaarten die je zelf moet activeren. Tegen betaling van een energie bijvoorbeeld, laat Kairn de Vernieler alle tegenstanders vier kristallen afgeven. Wie dit iedere beurt voor elkaar krijgt heeft een mooie uitgangspositie!
x

Ondanks de veelheid van in het begin onbekende kaarten, heeft Seasons geen enorm hoge drempel. Het komt erop neer om de handkaarten, aanvankelijk slechts drie stuks, goed te bekijken en daarop de keuze voor bepaalde dobbelstenen met energiesoorten af te stemmen. Omdat de spelers aanvankelijk nul kaarten mogen uitspelen is het zaak om dit probleem allereerst aan te pakken. Het lijkt een beetje op zes gooien bij Mens Erger Je Niet: zolang dat niet lukt kun je simpelweg niks doen in het spel. Je kaartenlimiet uitbreiden kan via een dobbelsteen met een ster erop, en daarna nog verder via bijvoorbeeld een kaart die je toestaat je magische kennis te vergroten. Zit je achteraan in de rij en krijg je niet snel genoeg een dobbelsteen met een ster erop, dan is er een noodoplossing: drie maal in het spel mag een speler een bonusactie uitvoeren. Dat kost hem aan het eind van het spel wel strafpunten. Een van de mogelijke bonusacties is een stapje vooruit op het magische-kennisspoor, voilà: probleem tijdelijk opgelost.

x
Veel van de kaarten werken op een leuke manier samen, of juist absoluut niet. Als je begint met een set van negen kaarten moet je maar net het geluk hebben dat er wat leuks mee samen te stellen valt. Voor gevorderde spelers is daarom het zogeheten draften aan te raden: iedere speler kiest een kaart uit zijn hand, en geeft het resterende setje door, en zo verder, totdat iedereen negen kaarten heeft. Zo krijgt iedereen in plaats van negen kaarten vrijwel alle kaarten die in het spel zijn te zien, en zo kan hij ook gemakkelijker een bepaalde richting kiezen. Daarna kun je je negen kaarten slim verdelen in setjes voor de drie jaren: goedkope kaarten met handige functionaliteiten en kortingen in het eerste jaar, dure kaarten die vooral kristallen opleveren en verder niet veel doen in het derde jaar.
x
Er zijn meerdere wegen die naar veel kristallen leiden: energie op het juiste moment inwisselen is een voor de hand liggende. Handig zijn dan kaarten waarmee je een gunstiger koers krijgt, of kaarten die extra opslagruimte voor energiefiches bieden (die is normaal beperkt tot zeven) zodat je een grotere slag kan slaan. Kristallen afpakken van andere spelers is ook een lucratieve methode, daar zijn ook kaarten genoeg voor. Tot slot zijn er nog kaarten die onder bepaalde condities kristallen opleveren: tegen betaling van energie, bij het inleveren van kaarten, voor iedere eigen paarse kaart, of wanneer je aan het eind van het spel de meeste uitgespeelde kaarten hebt.
x
x
Wie de tijd neemt om goed naar de illustraties op de kaarten te kijken, wat er tijdens het spel soms bij in schiet, zal zien dat deze prachtig zijn. Er is een prachtige fantasywereld neergezet, volgens de spelregels is dit het op Tom-Toms ontbrekende Argoswoud in Xidit. Ook de namen van de kaarten spreken zeer tot de verbeelding, wat zeker helpt bij het snel onthouden en herkennen van de bijbehorende functies. De basisfunctionaliteiten van de kaarten zijn samengevat in duidelijke iconen, en voor wie bij de begeleidende tekst nog verduidelijking nodig heeft zijn de kaarten genummerd en staat per nummer een zeer volledige omschrijving in de spelregels. Lof hiervoor; ook hoe de effecten van verschillende kaarten op elkaar inwerken, wat bij soortgelijke kaartrijke spellen nogal eens ontbreekt, staat glashelder uitgelegd. Omdat er nogal wat tekst op de kaarten staat is het wel essentieel om een exemplaar aan te schaffen in een taal die alle spelers voldoende machtig zijn. Een simpel A4-tje met vertalingen is wellicht een effectieve noodoplossing, maar speelt structureel niet erg prettig.
x

Enerzijds kun je, op basis van je startkaarten, wel degelijk een bepaalde tactiek nastreven. Maar anderzijds blijf je erg afhankelijk van de dobbelstenen, en van de kaarten die je verder nog trekt. En van alles wat je tegenstanders op je loslaten. Daardoor zijn er potjes waarbij je, onverdiend, simpelweg niet van de grond komt. Maar vooral -maar zeker niet uitsluitend- voor wie het fantasythema kan bekoren is het spel leuk genoeg om daar overheen te stappen!
© 2013 Barbara van Vugt

Seasons, Régis Bonnessée, Libellud / Asmodee, 2012 - 2 tot 4 spelers vanaf 14 jaar, 60 minuten


x
x
x