xxxx xxxx

Cyclades
Auteurs: Bruno Cathala & Ludovic Maublanc
Uitgever: Matagot / Asmodee
Jaar: 2009

recensie door
x
Het is onrustig in Griekenland! Met hun weinige overgebleven geld richten vijf Griekse stadsstaten zich tot de diverse goden om hulp en proberen elkaar af te troeven om zodoende de gunsten van de goden in hun voordeel te kunnen benutten. Dit met behulp van of ondanks tegenwerking van mythologische wezens, om uiteindelijk twee metropolen te bouwen. Wie dat als eerste voor elkaar krijgt, wint.
x
Het modulaire bord word opgezet volgens het aantal spelers, zodanig dat elke speler bij het begin van het spel twee eilanden bezit, en er nog enkele vooralsnog neutrale eilanden beschikbaar zijn.  Elke speler is uitgerust met twee legers, twee schepen en een handvol goud. Aan het begin van elke ronde krijgen de spelers hun inkomsten, en wel een goudstuk voor elke hoorn des overvloeds die zich op dat moment op hun eilanden of bij hun schepen bevindt.
x
x
Vervolgens wordt bekend waar ze dit zuurverdiende goud aan kunnen gaan besteden: er wordt uit de betreffende kaartenstapel een nieuw mythologisch wezen in de etalage gezet, en de goden waar ze aan kunnen offeren worden gerangschikt.
x
x
De volgorde van de goden is dus iedere ronde anders, en bij minder dan vijf spelers zitten een of meerdere goden een rondje aan de kant, en zijn dus niet beschikbaar om aan te offeren. De speler die aan de beurt is doet een bod aan een god naar keuze, overbiedt hij daarbij een andere speler, dan moet die meteen zijn biedsteen verplaatsen naar een andere godheid naar keuze. Dit gaat zo door tot alle biedduels zijn opgelost en ieder zijn plekje gevonden heeft.
x
Welke dwarsdoorsnede uit de goedgevulde Griekse mythologie is er gemaakt? De aanwezige goden zijn oppergod Zeus, en daarnaast Poseidon, Ares, Athene en Apollo. Wie Zeus voor zich weet te winnen, mag een priesterkaart pakken, en tegen een forse betaling van vier goud nog een priester extra. Elke priester zorgt ervoor dat een speler bij een volgend bod een goud minder hoeft te betalen, overigens wel met een minimum betaling van een goud.
x
Athene zorgt voor een gratis filosoof, opnieuw met de mogelijkheid er meteen nog een bij te kopen. Filosofen hebben op zich geen nut -wat een verrassing!, maar wie vier filosofen om zich heen weet te verzamelen krijgt meteen een metropool op het bord; hier toont zich waarschijnlijk de kracht van collectief denken! Poseidon en Ares zorgen voor de meeste actie op het bord: Ze stellen een speler in staat om schepen en legers te krijgen en kopen, waarbij er een gevecht plaatsvindt als deze bij vijandelijke schepen of legers gezet worden!
Laat me eens denken...
x
Al kan ook de wat vredelievendere speler Ares gebruiken om zonder bloedvergieten met zijn legers een of meerdere neutrale eilanden te bezetten. Daarnaast geven al deze vier goden de mogelijkheid om voor twee goud het voor hun specifieke gebouw te bouwen. Naast het voordeel van deze gebouwen zoals extra kracht in gevechten of korting, is er nog een extra reden ze te bouwen: wie op enig moment de vier verschillende gebouwen in zijn rijk heeft, dus niet per se op hetzelfde eiland, vervangt deze meteen door een metropool!
x

Naast al deze acties mogen er ook nog een of meerdere mythologische wezens worden gerecruteerd, zoals de Pegasus, de Minotaurus of  de altijd aanlokkelijke Sirenen. Van deze wezens is er elke ronde minstens een beschikbaar, die in eerste instantie vier goud kosten maar wat in volgende rondes kan dalen naar twee goud als ze door geen van de spelers zijn ingehuurd. Het wezen dat zijn diensten zelfs voor twee goud niet heeft kunnen slijten gaat naar de aflegstapel. De mogelijke voordelen van deze wezens zijn bijvoorbeeld extra inkomsten, extra verdediging of de kans om lekker destructief een aantal schepen te laten zinken. Enne, niet zo vreemd: die zijn dan altijd van een andere speler!
x
Dan is er nog Apollo. Die is in meerdere opzichten een uitzondering: om te beginnen kost het helemaal niets om indruk op Apollo te maken! Daarnaast is het de enige god die zijn gunst in een ronde aan meerdere spelers kan vergeven. Ook is hij elke ronde beschikbaar, ook met minder dan vijf spelers, en altijd op de laatste plaats. Daar staat dan wel tegenover dat Apollo relatief weinig te bieden heeft: één goudstuk -of vier, als het zo slecht met een speler gesteld is dat hij nog slechts een eiland over heeft; daarnaast mag de eerste speler die in die ronde voor Apollo gekozen heeft een extra hoorn des overvloeds op het bord plaatsen. Dat verhoogt structureel de inkomsten, maar helpt een speler de huidige ronde nog steeds weinig verder. Tel daarbij op dat de speler met Apollo ook niet de mogelijkheid heeft om wat voor mythologisch wezen dan ook in te huren, en het lijkt duidelijk dat Apollo doorgaans een vangnet is voor de speler voor wie in deze ronde de biedingen net iets te hoog werden.
x

Wanneer alle spelers hun acties gedaan hebben, wordt gekeken of iemand aan de overwinningsvoorwaarde, twee metropolen, heeft voldaan. Twee manieren om metropolen te verkrijgen zijn al benoemd: het verzamelen van vier filosofen, ofwel vier verschillende gebouwen. De derde moet echter zeker niet of het hoofd gezien worden: het botweg veroveren van de metropool van een tegenstander! Als niemand deze eindconditie heeft vervuld wordt een volgende ronde gespeeld, waarbij de speler die zijn biedsteen bij Apollo had geparkeerd als eerste mag bieden.
x
Elk spelersscherm heeft zijn eigen fantastische artwork
x
x
x
Cyclades is een bied- en ontwikkelingsspel, maar dan met een redelijke hoeveelheid direct conflict: het laten zinken van elkaars schepen en aanvallen van elkaars eilanden is een belangrijk onderdeel van het spel, en de derde manier om een metropool te bemachtigen door die van een andere speler te veroveren wordt expliciet benadrukt in de spelregels.
x
De conflicten blijven tegelijkertijd wel voldoende beperkt: Ares, de grootste ‘boosdoener’ in deze, is slechts voor één speler per ronde beschikbaar, en bij minder spelers vaak zelfs niet elke ronde. Dus ronde na ronde hersenloos hakken is niet mogelijk. Daarnaast zijn spelers beschermd tegen uitschakeling: het is alleen toegestaan het laatst overgebleven eiland van een speler aan te vallen, als de agressor daarmee aantoonbaar kan winnen, dus zijn tweede metropool bemachtigen. Samen met de extra mogelijkheden van de mythologische wezens heeft het conflict in Cyclades dus redelijk goed vorm gekregen. Ook is het mogelijk om geheel zonder agressie de overwinning te behalen door gebouwen te bouwen en filosofen aan te trekken. Al is Ares zeker ook dan nodig om wat verdediging tegen jaloerse medespelers op te bouwen.
x

Het biedmechanisme zoals ook al bekend uit ‘Amun-Re’ werkt goed. Een speler wil niet te laag bieden voor de god van zijn keuze, want als hij wordt overboden moet hij naar een andere god verkassen en moet dan maar hopen dat een andere speler hem daar overbiedt zodat ie weer naar zijn ‘voorkeursgod’ kan! Maar voor bijna alle mogelijke acties is goud nodig, en als er te hoog geboden wordt houdt een speler niet genoeg over voor de acties die hij juist zo graag wilde doen…  Het ‘vangnet’ Apollo doet ook wat hij moet doen: een speler houdt het goud in zijn zak en krijgt er wat extra’s bij, zodat hij hopelijk in de volgende ronde beter in staat is een ‘nuttigere’ god te bemachtigen.
x
Minpuntje is wel dat Cyclades soms wat statisch kan aandoen, met name in een ronde waarin Ares niet beschikbaar is gebeurt er doorgaans niet heel veel, hoogstens een zeeslagje.  De legers en vloten zullen in veel beurten dus werkeloos blijven liggen. Daarnaast is het einde soms een anticlimax: als één of twee spelers dichtbij de overwinning zijn staat de rest van het spel in het teken om deze spelers zo veel mogelijk te hinderen. En als uiteindelijk een van hen met genoeg goud de benodigde god in handen krijgt is het eigenlijk gedaan, tenzij een tweede speler het in dezelfde beurt weet uit te maken.
x
Dit kan ook voor het zogenaamde ‘kingmaker’-probleem zorgen: als twee bijna-overwinnaars allebei een andere god nodig hebben om te winnen, welke van de twee ga ik proberen tegen te houden? Maar ondanks dit soms onbevredigende eindspel is een partij Cyclades zeker onderhoudend genoeg om de tijdsinvestering van zo een negentig minuten waard te zijn.
x
x

Om tenslotte nog wat over de uitvoering te zeggen: deze is ronduit geweldig! Elke spelerskleur heeft anders uitziende legers en boten, en onder andere de Minotaurus en de Kraken zijn weergegeven door prachtige miniaturen. Dit visuele genot zijn we al van eerdere Matagotspellen gewend, maar het is goed om te kunnen constateren dat, na Giants, nu ook met Cyclades de spellen tevens inhoudelijk op een hoger en vermakelijker niveau zijn getild.
© 2009 Ugur Donmez

Cyclades, Bruno Cathala & Ludovic Maublanc, Matagot / Asmodee, 2009 - 2 tot 5 spelers vanaf 13 jaar, 60-90 minuten
Prachtig uitgevoerd kortademig en ongecompliceerd spel dat lekker ongebalanceerd kan verlopen - nou en?
Spel wordt nooit echt interessant
x
x
x