xxxx xxxx

Das Ältere Zeichen / Elder Sign
Auteurs: Richard Launius & Kevin Wilson
Uitgever: Heidelberger Spieleverlag
Jaar: 2012

recensie door
x
Onder je bed! In het donker! Achter je! Als klein kind moesten al deze angsten overwonnen worden, en gaandeweg worden geaccepteerd dat er helemaal niets engs is, niet hier, en niet in een verzonnen wereld die vaak als gene zijde wordt aangeduid. Daar is menigeen redelijk goed overheen gegroeid. Maar toch wordt ons stervelingen telkens weer geprobeerd op andere gedachten te brengen: Draculafilms, zombies, buitenaardse wezens die soms naar huis willen bellen maar vaker gewoon over je heen willen walsen, Scientology, zomaar onverklaarbare maar enge verschijnselen, het houdt niet op en je moet er opnieuw van rillen. En nu is er weer iets in een museum aan de hand, en worden we gemonsterd om dit gevaar te lijf te gaan en de mensheid te redden. Helden als wij zijn, tijgen we onverwijld naar de plek des onheils om daar te middernacht met de werkzaamheden te beginnen.
x

Nòg is er niets aan de hand; we hebben nog even de tijd om het grote gevaar dat The Ancient One heet, via kleinere monsters en avonturen te lijf te gaan. Het verhaal wil dat de oude artefacten in het museum instabiel zijn en portals naar andere dimensies openen waar allerlei addergebroed doorheen glipt. Uiteindelijk komt dit ook ter ore van The Ancient One, die,  eenmaal in onze dimensie beland, hel en verdoemenis over de aarde zal brengen. Nou, daar sta je dan, bij de ingang van het museum, deze duizelingwekkende informatie te verwerken en, als je het goed hebt begrepen, als taak hebt om de lekkende portals op tijd te sluiten! Is this real?
Nee gekkie, dit is een spel, waarin we doen alsof het eng is. En om het minder eng te maken, gaan we samen op pad. Samen uit, en hopelijk allemaal weer thuis. Want dat we hier en daar iemand kunnen verliezen, dat behoort helaas wel tot de mogelijkheden.

x
Elke speler kiest of krijgt een karakterkaart, waarop de status van zijn sportschoolresultaten en z’n denkhersens zijn af te lezen. Ook gaat ie niet geheel ongewapend de strijd aan: elk karakter krijgt twee uitrustingen of toverspreuken in de vorm van kaarten, en elk karakter heeft een eigen speciale eigenschap.
x
Uit een stapel van acht wordt een Ancient One kaart getrokken; dit is de boosdoener voor dit spel en deze moet worden gestopt en tegengehouden. Acht tot twaalf tegenslagen kunnen de onderzoekers die we zijn verwerken, daarna wordt The Ancient One geactiveerd en is er nog een laatste maar meestal hopeloze poging om het monster te beteugelen; het is zaak om het niet zover te laten komen en genoeg putdeksels te verzamelen om de boel te dichten. Het is altijd even wennen, zo’n fantasy-thema, want die putdeksels heten eigenlijk Elder Sign dingesen, en als we er maar genoeg van sparen, dan hebben we allemaal gewonnen. Deze Elder Sign fiches kunnen verdiend worden door een avontuur aan te gaan en succesvol te doorstaan.
x
Bij het begin van het spel liggen zes avontuurkaarten open; hierop is te zien wat het avontuur behelst; vaak zijn er meerdere per kaart die apart maar wel in een beurt moeten worden opgelost. Maar nu even tussendoor terug naar de realiteit: bij het avonturieren worden gewoon dobbelstenen gegooid! Boeh! Maar wel speciale dobbelstenen! Jee! Doodskoppen, perkamenten rollen, vergrootglazen en angstbeesten moeten worden gegooid om een avontuur te doorstaan, en wanneer dat is gebeurd gaat de kaart als trofee naar de desbetreffende speler en krijgt hij de beloning die op de kaart staat. Vaak is dat positief: een toverspreukkaart of een voorwerpkaart - allemaal dingen die toekomstige dobbelsteenworpen op de een of andere manier beïnvloeden - maar soms ook negatief: het verschijnen van een monster.
x
Dit monster is een klein rechthoekig fiche dat blind wordt getrokken en op of onder een van de avonturenkaarten wordt gelegd; het verdelgen van dit monster vormt nu een onderdeel van het avontuur. Wanneer het avontuur mislukt, is er straf: veelal inleveren van punten voor de fitheid en het denkvermogen, maar soms ook moet er een Doemfiche als tegenslag op The Ancient One worden gelegd, en we weten inmiddels dat dat niet goed gaat aflopen wanneer die parkeerplaatsen op die kaart allemaal bezet zijn!
x
Sommige avonturenkaarten leggen een Andere Dimensie bloot, en dit is ook een avonturenkaart die tijdelijk naast de andere avonturen wordt gelegd. In deze werelden kunnen wat vaker Elder Sign fiches worden verdiend, soms wel twee of drie tegelijk, maar de penalties wanneer de dobbelstenen niet de vereiste symbolen laten zien en het avontuur mislukt zijn dan ook in verhouding.
x
Nadat een speler een actie heeft gedaan, meestal het aangaan van een avontuur, wordt de klok drie uur verder gezet. Elke keer wanneer het twaalf uur is, middernacht volgens de spelregels (en dat hadden ze beter niet kunnen zeggen, waarover later), wordt er een Mythoskaart getrokken. Deze kaart heeft twee teksthelften: een treedt direct in werking, zoals de verschijning van een monster dat dan op een van de avonturenkaarten wordt gelegd, en een tekst die geldt aan het eind van de ronde, bijvoorbeeld dat de spelers wanneer het opnieuw middernacht wordt allemaal twee fitheidspunten moeten inleveren.
x
Spelers hebben bij de uitgever geklaagd: ‘De klok heeft maar twaalf uur! En dan is het alweer middernacht! Dat kan toch niet!’ OMG jongens! Denk eens na! In een fantasy-thema! Dan kan toch àlles? Dan ben je toch een loser? Direct gediskwalificeerd en gedegradeerd en veroordeeld tot het spelen van Eeuwig Ganzenbord of zoiets?
Toch vond de uitgever het nodig in de tweede editie van de spelregels op te nemen dat de klok weliswaar maar twaalf uur heeft, maar dat de onderzoekers overdag elders bezig zijn, met uitrusten en slapen of zo. Knieval aan de nerds! Óók gediskwalificeerd!
x
Bij meerdere avonturen kunnen ook voetstapjes worden verdiend die gebruikt kunnen worden om een dobbelsteenworp geheel of gedeeltelijk opnieuw te doen; een onderzoeker kan bij een avontuur dobbelstenen ‘vastzetten’ op een toverkaart, of apart zetten wanneer het avontuur is mislukt en er een volgende poging wordt gewaagd. Sommige avonturen- en Mythoskaarten blokkeren het gebruik van een bepaalde dobbelsteen, en bij diverse avonturenkaarten moeten de verschillende avonturen in een strikte volgorde worden aangegaan.
x
Wordt er geen avontuur aangegaan, dan heeft de onderzoeker in zijn beurt nog keus uit drie andere opties. Wanneer hij wat al te zeer is verzwakt, kan hij bij de souvenirshop van het museum gaan winkelen en gespaarde avonturenpunten omzetten in extra kaarten of een bondgenoot, ook een kaart die weer verschillende voordelen biedt. Tien punten, vaak buiten bereik maar niet onmogelijk, kunnen worden ingewisseld voor een Elder Sign-fiche.
x
Bij de Eerste Hulppost kan zonder of met punten van een tot alle krachten van de onderzoeker worden opgelapt. Bij de Gevonden Voorwerpen moet een dobbelsteen worden gegooid om te zien wat er uit rolt: een voetstapje, een kaart, een toverkaart, maar ook de kans op verlies van ofwel een denkhersen- of fitnesspunt.
x
Wanneer de ramp zich voltrekt en The Ancient One door het falen van de onderzoekers wordt geactiveerd, is er een laatste fase die Tegen De Klippen Op zou kunnen heten. Elke speler gooit nu in zijn beurt om het gevecht met The Ancient One aan te gaan. Ook dit monster heeft een symbolenrij die gegooid moet worden. Lukt dat, dan mag er een Doemfiche van de kaart worden weggenomen. Maar telkens om middernacht valt The Ancient One aan, en dat is per kaart en dus per spel verschillend. Elke onderzoeker moet bijvoorbeeld een voetstapje inleveren, anders is ie uitgeschakeld, of hij moet een trofee inleveren (de succesvol doorstane avonturen en monsters) met dezelfde sanctie. En dan gaat het hard; nee, dan wil iedere speler de zaakjes toch eerder en beter geregeld hebben!
x
x
x
Er is veel moeite gedaan om dit spel sfeer mee te geven, en dat is goed gelukt. De kaarten hebben mooie illustraties, en ook alle andere componenten zijn mooi uitgevoerd. Ondanks het feit dat het uiteindelijk om de dobbelsteenworpen gaat, net zoals bij Defenders of the Realm, heeft het genoeg afwegingen en franje om voor een sfeervol spel te zorgen. Een spel dat meer sfeer heeft dan Pandemic, overigens, als er toch vergelijkingen gemaakt worden.
x
De avonturen zijn moeilijk en verschillend genoeg zodat spelers telkens zitten te dubben: Wat gaan we het eerst te lijf? Wat kunnen we verdienen waardoor we elders een effect kunnen uitschakelen? Wie is het best met kaarten uitgerust om het te doen?
x
Ook de acht verschillende Ancient One’s kaarten, en de zestien verschillende onderzoekerskaarten zorgen voor een telkens wisselend spel dat hierdoor niet snel repetitief zal overkomen.
x

Met ‘Das Ältere Zeichen’ hebben spelers een leuke en spannende 120 minuten voor de boeg, daar kunnen we best kort over zijn. Ook spelers die niet zo into fantasy zijn, kunnen hier plezier aan beleven. En ik kan het weten!
© 2011 Richard van Vugt

Das Ältere Zeichen, Richard Launius & Kevin Wilson, Heidelberger Spieleverlag, 2012 - 1 tot 8 spelers vanaf 14 jaar, 60-120 minuten
x
x
x