xxxx

Adel Verplicht
pagina 2

x
Dieven, dat verwerpelijke soort, met dat ambacht van de duisternis; het blijft zich aangetrokken voelen tot beschaafde mensen die hun geld nog op een eerlijke manier, want in de koloniën, of simpeler nog door vererving, hebben verdiend. Bij een tentoonstelling mogen zij van èlke speler die een vernissage heeft gehouden, een stuk uit de verzameling van die speler aan hun eigen buit toevoegen. Daarbij zal een speler vooral kijken naar de stand van zijn eigen verzameling, of, mocht het niet uitmaken, dan toch vooral proberen de verzameling van een andere speler in mootjes te hakken. Want een speler die met een ABCDEF tentoonstelt, zal na een dief die de ‘C’ uit zijn verzameling trekt, nog maar weinig overhouden.
De detective in het spel trekt zijn eigen plan. Kiest een speler ervoor deze in te zetten, en zijn er inderdaad dieven in het kasteel gesignaleerd, dan vliegen deze subiet in de bak. Een dief wordt pas ontmaskerd nadat hij op een tentoonstelling een stuk uit de collectie heeft ontvreemd, dus de speler die een tentoonstelling heeft gehouden schiet er zelf weinig mee op; hopelijk is hij elders goed verzekerd. Zijn er meerdere dieven, dan mag de dief met het hoogste cijfer, dat voor ervaring staat, als eerste bij een speler een stuk wegnemen. En de detective? Na zijn maatschappelijk relevante activiteit mag hij zijn spelersfiguur net zoveel vakjes vooruit zetten als zijn huidige positie in de race. Staat hij vierde, dan mag hij vier vakjes vooruit. Staat hij eerste, dan mag hij slechts een vakje bewegen. Het valt te raden, welke spelers wat sneller voor de detective zullen kiezen; maar: zullen er ook dieven zijn?
Uiteindelijk bereikt een van de spelers de dinertafel; de ronde wordt nog afgespeeld waarna elke speler nog een tentoonstelling houdt. Degene met de grootste tentoonstelling gaat nog eens acht plaatsen vooruit, de tweede vier plaatsen. De speler die dan het dichts bij de kop van de tafel is aanbeland, heeft het spel gewonnen.

Klaus Teuber was al ver vóór ‘Die Siedler von Catan’ een gevierd spellenauteur. Zijn ‘Adel Verpflichtet’ stamt uit 1990 en werd toen - evenals ‘Siedler’ vijf jaar later - ‘Spiel des Jahres’. ‘Adel Verpflichtet’ is wereldwijd onder diverse titels uitgegeven, in de Verenigde Staten zelfs door Avalon Hill, toch voornamelijk een uitgever van wargames. Avalon Hill handhaafde de oorspronkelijke titel ‘Adel Verpflichtet’, en hoor je dat onze taalvaardige Amerikaantjes al uitspreken? Ondanks het feit, dat AH het later nog onder de titel ‘By Hook Or Crook’ heeft uitgegeven, is het in de U.S. niet echt aangeslagen. Zo is het spel over de wereld gegaan, waar het nu bij Jumbo is neergestreken, dat de bekendheid van ‘Klaus van Catan’ zeker niet ongelegen zal komen.
Het spel kenmerkt zich door een hoge mate van bluf, inschattingsvermogen, en psychologie van de meest toegepaste soort, type koude grond. Daardoor is het een vermakelijk spel voor niet al te serieuze spelers en gelegenheidsspelers; een goede instap naar de spellenwereld. Het spel zit goed in elkaar, en is zeker gezien het jaar van uitgave innovatief te noemen, hoewel het ook nu nog z’n vitaliteit heeft behouden. De illustraties van de kunstkaarten zijn origineel; wie wil de gitaar van Elvis Presley niet, of dat Jugenstil reclameaffiche van een chocolademerk?
Spelers die al hun cheques hebben uitgespeeld moeten hopen met hun dief in het veilinghuis weer cheques te kunnen verduisteren, of moeten hopen dat er in het kasteel een tentoonstelling wordt gehouden waar zij een roof kunnen plegen om hun verzameling op deze manier uit te breiden. Met twee dieven in de gevangenis kan een speler hopelijk met zijn detective de dieven van anderen vangen, waardoor zijn eigen dieven er na een aantal vangsten weer uitkomen - de gevangenissen in Engeland hebben ook al een capaciteitsprobleem. Natuurlijk zijn de spelers niet blind voor de beperkingen die een andere speler worden opgelegd, en dit kan hun keuze voor een bepaalde actie zeker beïnvloeden.
Enig geheugenwerk (een speler heeft al zijn cheques uitgespeeld) of ook simpelweg goed uit je doppen kijken (alle dieven van een speler zitten in de nor) helpt zeker bij het maken van deze keuze.

Het is vreemd waarom de illustraties in deze nieuwe uitgave zijn hertekend; deze zijn nu van een iets mindere kwaliteit. De oorspronkelijke uitgave van ‘Adel Verplicht’ was voor maximaal 5 spelers; deze uitgave laat een zesde speler aan de tafel toe. Al met al is Nederland met ‘Adel Verplicht’ met een goed (en inmiddels klassiek) spel verrijkt.
© 2004 Richard van Vugt

Adel Verplicht, Klaus Teuber, Jumbo, 2004 - 2 tot 6 spelers

x
x
x